اصول نصب و نگهداری گیربکس صنعتی

گیربکس صنعتی بخش مهمی از هر خط تولید است که وظیفه انتقال نیرو از موتور به دستگاه را بر عهده دارد. در ماشین‌هایی مانند اکسترودر، دستگاه تولید نایلون و نایلکس و گرانول‌ساز، نصب و نگهداری درست گیربکس نقش زیادی در کارایی و طول عمر آن دارد.

در این مطلب از نوید صنعت پلاست، نماینده رسمی و واردکننده قطعات و گیربکس‌های صنعتی، به زبان ساده تمام مراحل نصب و نگهداری اصولی گیربکس را توضیح می‌دهیم.

اهمیت نصب درست گیربکس صنعتی

بسیاری از خرابی‌های گیربکس به خاطر نصب نادرست اتفاق می‌افتد، نه به‌دلیل کیفیت پایین خود دستگاه. یک نصب اشتباه می‌تواند باعث موارد زیر شود:

• 🔧 ناهم‌محوری شفت موتور و گیربکس: باعث لرزش، صدای زیاد و آسیب سریع بلبرینگ و دنده‌ها می‌شود.

• 🌡️ افزایش دمای کارکرد: اصطکاک زیاد، روغن‌سوزی و کاهش عمر قطعات را به‌دنبال دارد.

• ⚡ افت راندمان و مصرف برق بیشتر: هماهنگ نبودن اجزا باعث هدر رفت انرژی می‌شود.

مراحل اصلی نصب گیربکس صنعتی

🔹 گام اول: آماده‌سازی و تراز کردن فونداسیون

پایه یا فونداسیونی که گیربکس روی آن نصب می‌شود باید محکم، صاف و بدون لرزش باشد.

• از شاسی فولادی ضخیم یا بتن مسلح استفاده کنید.

• با تراز صنعتی یا تراز لیزری سطح را کنترل کنید.

نکته: حتی یک میلی‌متر شیب یا ناهمواری در پایه می‌تواند باعث فشار نامتعادل روی یاتاقان‌ها و خرابی گیربکس شود.

🔹 گام دوم: هم‌محورسازی دقیق شفت موتور و گیربکس

این مرحله حساس‌ترین بخش نصب است.
شفت خروجی موتور و شفت ورودی گیربکس باید دقیقاً در یک راستا باشند. برای این کار از ابزارهایی مثل ساعت اندیکاتور یا سیستم تراز لیزری استفاده کنید.

هر میزان ناهم‌راستایی، حتی بسیار کم، باعث لرزش، صدا و خرابی زودهنگام گیربکس می‌شود.

🔹 گام سوم: بستن پیچ‌ها با گشتاور استاندارد

بعد از تراز کامل، پیچ‌های پایه را با ترکمتر (Torque Wrench) و طبق دستورالعمل سازنده سفت کنید.

• گشتاور زیاد باعث ترک در پوسته می‌شود.

• گشتاور کم هم باعث لق شدن گیربکس در حین کار خواهد شد.

نکات مهم در گیربکس‌های مخصوص صنعت پلاستیک

⚙️ تحمل فشار ماردون در اکسترودرها

گیربکس در دستگاه اکسترودر باید توان تحمل فشار محوری (Thrust Load) ناشی از ماردون (Screw) را داشته باشد. هنگام نصب دقت کنید هیچ فشار جانبی یا ضربه‌ای به شفت خروجی وارد نشود.

🧊 سیستم خنک‌کاری گیربکس

گیربکس‌های دستگاه‌های پلاستیک معمولاً حرارت زیادی تولید می‌کنند.
پیش از راه‌اندازی دستگاه، مطمئن شوید مسیر آب یا هوا در سیستم خنک‌کننده مسدود نباشد.

گرفتگی مسیر خنک‌کاری، باعث افزایش دمای روغن و آسیب به یاتاقان‌ها می‌شود.

🔄 بالانس بودن کوپلینگ‌ها

کوپلینگ بین موتور و گیربکس باید بالانس دینامیکی داشته باشد تا از لرزش و صدای اضافی جلوگیری شود.

🛢️ روغن‌کاری مناسب در سرعت‌های بالا

در دستگاه‌هایی که با دور بالا کار می‌کنند، روغن مناسب گیربکس اهمیت زیادی دارد. همیشه از روغن‌های توصیه‌شده توسط سازنده استفاده کنید و سطح آن را مرتب چک کنید.

نگهداری پیشگیرانه گیربکس صنعتی

نصب درست گیربکس فقط نیمی از کار است. نگهداری منظم و اصولی باعث می‌شود گیربکس سال‌ها بدون خرابی کار کند.

🔸 بررسی سطح و وضعیت روغن

به‌صورت هفتگی سطح روغن را از شیشه نشانگر (Sight Glass) بررسی کنید. تغییر رنگ، تیرگی یا بوی سوختگی، نشانه زمان تعویض روغن است.

🔸 زمان تعویض روغن

اولین تعویض معمولاً بعد از چندصد ساعت کار اولیه انجام می‌شود. سپس هر ۲۵۰۰ تا ۵۰۰۰ ساعت کارکرد، روغن را عوض کنید.

🔸 کنترل دما و لرزش

دمای بدنه گیربکس را با دماسنج لیزری اندازه بگیرید. افزایش ناگهانی دما یا لرزش غیرعادی، نشانه وجود مشکل است.

🔸 تمیز نگه داشتن محیط اطراف

گردوغبار روی گیربکس باعث اختلال در خنک‌کاری و افزایش دما می‌شود. نشتی روغن را نیز سریع برطرف کنید.

گیربکس صنعتی یکی از قطعات حیاتی هر دستگاه است. با نصب اصولی، تراز دقیق و نگهداری منظم، می‌توان از خرابی‌های پرهزینه جلوگیری و عمر مفید آن را چند برابر کرد.

🔹 نوید صنعت پلاست با سال‌ها تجربه در واردات و تأمین تخصصی گیربکس‌ها و قطعات دستگاه‌های تولید نایلون، نایلکس، گرانول و چاپ، آماده ارائه مشاوره فنی و تأمین قطعات باکیفیت برای کارخانه‌های سراسر کشور است.